Standardy Ochrony Małoletnich
Fundacji Fort III Pomiechówek
Rozdział I
Przepisy ogólne
1. Fundacja Fort III Pomiechówek, zwana dalej „Fundacją”, na podstawie statutu prowadzi między innymi działalność edukacyjną, w tym dla dzieci i młodzieży. Jedną z zasad działalności Fundacji jest realizowanie zadań statutowych z
poszanowaniem praw i godności małoletniego, zaś każdy pracownik Fundacji i współpracownik jest zobowiązany dbać o prawidłowy rozwój małoletnich oraz przestrzegać zarządzeń i procedur określonych w Standardach Ochrony Małoletnich, zwanych dalej „SOM”.
2. SOM są realizowane w Fundacji przede wszystkim na podstawie:
1) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28 poz. 319, z 2006 r. Nr 200 poz. 1471 i z 2009 r. Nr 114 poz. 946);
2) Konwencji o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120 poz. 526, z 2000 r. Nr 2 poz. 11, z 2012 r. poz. 1333 i z 2013 r. poz. 677);
3) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), zwane dalej RODO;
4) ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809);
5) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061);
6) ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 15501);
7) ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17);
8) ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37);
9) ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 276);
10) ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 424);
11) ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 560), zwanej dalej „ustawą o ochronie małoletnich”.
3. Ilekroć w SOM jest mowa o:
1) SOM - należy przez to rozumieć obowiązujący w Fundacji zbiór standardów i zasad pomagających stworzyć bezpieczne, wolne od przemocy i przyjazne środowisko dla rozwoju małoletnich;
2) pracodawcy - należy przez to rozumieć Fundację jako podmiot zatrudniający pracowników i współpracowników oraz wolontariuszy i sympatyków, reprezentowany: przez Prezesa Zarządu Fundacji
3) pracowniku - należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną w Fundacji na podstawie umowy o pracę;
2) współpracowniku - należy przez to rozumieć osobę, która:
a) we własnym imieniu podpisała z Fundacji indywidualną umowę inną niż umowa o pracę,
b) wykonuje na rzecz Fundacji czynności w ramach umowy pomiędzy Fundacją a innym podmiotem gospodarczym lub instytucjonalnym,
c) osobę działającą na rzecz Fundacji na zasadzie dobrowolności i bez wynagrodzenia;
3) małoletnim - należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18 roku życia;
4) opiekunie małoletniego - należy przez to rozumieć osobę uprawnioną do reprezentacji małoletniego, szczególnie rodzica lub opiekuna prawnego; w przypadku grup zorganizowanych opiekunem małoletniego jest nauczyciel lub wychowawca sprawujący opiekę nad grupą;
5) krzywdzeniu małoletniego należy przez to rozumieć działanie lub zaniechanie zagrażające jego zdrowiu lub życiu, dokonywane przez jakąkolwiek osobę na szkodę małoletniego, polegające na:
a) przemocy fizycznej - przez którą należy rozumieć wszelkie celowe, intencjonalne działania wobec małoletniego powodujące urazy na jego ciele np.: bicie, szarpanie, popychanie, rzucanie przedmiotami, itp.,
b) przemocy emocjonalnej - przez którą należy rozumieć intencjonalne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych wobec małoletnich, które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju małoletniego np.: wyzwiska, groźby, szantaż,
straszenie, emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości małoletniego, niszczenie ważnych dla niego rzeczy lub zwierząt, nieposzanowanie granic prywatności, itp.,
c) wykorzystaniu seksualnym — przez którą należy rozumieć każde zachowanie osoby starszej i silniejszej, które prowadzi do jej seksualnego podniecenia i zaspokojenia kosztem małoletniego np.: ekshibicjonizm, uwodzenie, świadome czynienie małoletniego świadkiem aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się i do oglądania pornografii, dotykanie miejsc intymnych lub zachęcanie do dotykania sprawcy, różne formy stosunku seksualnego, itp.;
d) zaniedbywaniu przez którą należy rozumieć niezaspokajanie podstawowych potrzeb małoletniego zarówno fizycznych, jak i psychicznych takich jak np.: właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja;
6) Zespole do spraw realizacji SOM — należy przez to rozumieć zespół osób, których zadaniem jest wspieranie i kontrolowania realizacji standardów wynikających z SOM w Fundacji; w skład zespołu wchodzą:
a) przewodniczący zespołu — Inspektor SOM,
b) członkowie zespołu - osoby wyznaczone i upoważnione przez Prezesa Zarządu Fundacji;
7) Inspektorze SOM - należy przez to rozumieć Prezesa Zarządu Fundacji;
8) Rejestrze interwencji — należy przez to rozumieć rejestr tzw. kart interwencji związanych ze zgłoszeniem krzywdzenia małoletniego; rejestr w formie książki o ponumerowanych i zszytych stronach uniemożliwiających usunięcie stron, prowadzony jest przez Inspektora SOM; wzór rejestru stanowi załącznik nr 1 do SOM;
9) karcie interwencji - należy przez to rozumieć notatkę służbową dotyczącą zdarzeń i podejmowanych działań związanych ze zgłoszeniem krzywdzenia małoletniego; wzór notatki służbowej stanowi załącznik nr 2 do SOM;
10) Zespole do spraw analizy zdarzeń — należy przez to rozumieć działający przy Ministerstwie Sprawiedliwości zespół do spraw analizy zdarzeń, na skutek których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, o którym mowa w art. 22e ust. 1 ustawy o ochronie małoletnich.
Rozdział II
Zasady bezpiecznej rekrutacji
1. Fundacja stosuje zasady bezpiecznej rekrutacji, aby wśród pracowników/współpracowników nie było osób mogących zagrażać bezpieczeństwu małoletniego.
2. Fundacja jako pracodawca i organizator, w szczególności:
1) żąda, przed nawiązaniem stosunku pracy albo dopuszczeniem do innej działalności związanej z "wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego;
2) weryfikuje, czy dane osoby, o której mowa w pkt 1, są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w rejestrze;
3) zawiera w umowach z kontrahentami, które mogą dotyczyć relacji z małoletnimi przepisy umożliwiające realizację obowiązkach, o których mowa w pkt 1-2.
Rozdział III
Zasady bezpiecznej relacji pracownik współpracownik Fundacji a małoletni
1. Pracownicy/współpracownicy Fundacji znają zasady bezpiecznych relacji z małoletnim oraz jakie zachowania są niedopuszczalne ze strony dorosłych wobec małoletnich i pomiędzy małoletnimi. Znajomość zasad potwierdzają własnoręcznie podpisanym oświadczeniem; wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 3 do SOM.
2. Pracownicy/współpracownicy Fundacji są na bieżąco informowani w ramach wykonywanych obowiązków o aktualizacji zasad określonych w SOM.
3. Zasady bezpiecznych zachowań pracowników/współpracowników Fundacji w komunikacji z małoletnim:
1) traktowanie małoletniego z szacunkiem i dbanie o jego komfort psychiczny i fizyczny w trakcie korzystania z oferty edukacyjnej Fundacji;
2) traktowanie potrzeb małoletniego jako istotnych i pomoc w rozwiązywaniu napotkanych trudności;
3) reagowanie na zgłaszane przez małoletniego poczucie zagrożenia, nadużycia i krzywdzenie małoletniego;
4) ograniczenie się do niezbędnego kontaktu fizycznego z małoletnim, wyłącznie w sytuacjach tego wymagających - w miarę możliwości wyłącznie w obecności innej osoby;
5) ograniczanie przebywania z małoletnim sam na sam do nieuniknionych sytuacji;
6) komunikowanie się z małoletnimi i ich opiekunami na odległość wyłącznie poprzez kanały służbowe, w tym pocztę e-mail i telefon służbowy.
4. Czynności zabronione pracownikom/współpracownikom Fundacji wobec małoletnich:
1) krzywdzenie małoletniego;
2) komentowanie i ocenianie wyglądu lub zachowania małoletniego, zarówno w stosunku do niego samego, jak i jego opiekunów oraz innych pracowników/współpracowników Fundacji; wyjątek stanowią sytuacje związane z utrzymaniem porządku w trakcie wydarzeń organizowanych przez Fundację i bezpieczeństwa małoletnich, w szczególności mające na celu zwrócenie małoletniemu uwagi na jego niewłaściwe zachowanie;
3) przyjmowanie od małoletniego prezentów;
4) proponowanie małoletnim narkotyków, alkoholu, papierosów, e-papierosów i innych nielegalnych substancji lub produktów zabronionych dzieciom;
5) nawiązywanie z małoletnim relacji romantycznych lub seksualnych oraz składanie, prowokowanie lub sugerowanie takich relacji, a także prowokowanie, składanie lub przyjmowanie propozycji o takim charakterze;
6) formułowanie komentarzy i żartów, używanie gestów o charakterze lub o kontekście seksualnym;
7) udostępnianie małoletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę;
8) spotykanie się z małoletnim poza godzinami i miejscem pracy,
9) nawiązywanie kontaktów z małoletnimi poprzez prywatne kanały komunikacji, takie jak prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych.
5. Pomieszczenia zajmowane przez Fundację nie są dostępne dla osób trzecich
Rozdział IV
Rozpoznanie i reagowanie na podejrzenie krzywdzenia małoletniego
1. W przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego pracownik/współpracownik Fundacji niezwłocznie przekazuje swoją wiedzę Inspektorowi SOM lub innemu członkowi zespołu SOM, jeżeli wyznaczono.
2. Zadaniem Inspektora SOM jest uruchomienie procedury bezpieczeństwa, do której należy przede wszystkim, w razie potrzeby przerwanie sytuacji potencjalnie zagrażającej małoletniemu, także inne niezbędne działania, w szczególności:
1) rozmowa z opiekunem małoletniego w celu wyjaśnienia sytuacji; w jej trakcie należy dążyć się do ustalenia przebiegu zdarzenia oraz jego wpływu na zdrowie psychiczne i fizyczne potencjalnie krzywdzonego małoletniego;
2) sprawdzenie, czy doszło do krzywdzenia małoletniego, i czy dziecku nadal zagraża niebezpieczeństwo;
3) polecenie pracownikom/współpracownikom Fundacji monitorowania sytuacji przez cały czas pobytu małoletniego na terenie Fundacji;
4) w przypadku podejrzenia, że małoletni nadal jest krzywdzony albo zgłoszenia tego faktu przez małoletniego lub opiekuna małoletniego, pracownik/współpracownik Fundacji ma obowiązek poinformować opiekunów małoletniego o obowiązku zgłoszenia przez Fundację podejrzenia krzywdzenia małoletniego i wezwać Policję;
5) do czasu przyjazdu Policji pracownik/współpracownik Fundacji zapewnia małoletniemu bezpieczeństwo i izoluje je od źródeł zagrożenia.
3. Jeżeli pracownik lub współpracownik Fundacji powziął wiedzę o krzywdzeniu małoletniego, a nie ma możliwości skontaktowania się z osobami wyznaczonymi do prowadzenia interwencji, wówczas osobiście podejmuje działania określone w ust. 2.
4. W przypadku podejrzenia, że zagrożone jest życie małoletniego lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu należy niezwłocznie zadzwonić pod numer alarmowy 112. Poinformowania służb dokonuje pracownik/współpracownik Fundacji, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu, a następnie kontaktuje się z Inspektorem SOM.
Rozdział V
Postępowanie wyjaśniające i jego następstwa
1. Pracownik/współpracownik Fundacji podejrzewany o krzywdzenie małoletniego zostaje natychmiast odsunięty przez pracodawcę od wszelkich form kontaktu z dziećmi do czasu wyjaśnienia sprawy.
2. Obowiązkiem Zespołu do spraw realizacji SOM jest zbadanie wszystkich okoliczności sprawy, w tym szczególności wysłuchanie pracownika/współpracownika Fundacji podejrzewanego o krzywdzenie małoletniego oraz świadków zdarzenia.
3. Do czasu zbadania sprawy Zespół do spraw realizacji SOM pracuje pod kierunkiem przewodniczącego Zespołu do spraw realizacji SOM. Skład komisji należy wskazać w karcie interwencji. W razie potrzeby na wniosek przewodniczącego Zespołu do spraw realizacji SOM zapewni udział odpowiedniego psychologa w części lub całości prac Zespołu do spraw realizacji SOM.
4. Zespół do spraw realizacji SOM sporządza pisemny raport na karcie interwencji.
5. W wypadku stwierdzenia krzywdzenia małoletniego przez pracownika Fundacji pracodawca podejmuje decyzję o nałożeniu kary przewidzianej w Kodeksie Pracy lub rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem, który dopuścił się naruszenia SOM.
6. W wypadku stwierdzenia krzywdzenia małoletniego przez współpracownika Fundacji pracodawca podejmuje decyzję o rozwiązaniu stosunku prawnego z osobą, której to naruszenie udowodniono.
7. Jeżeli osoba, która dopuściła się krzywdzenia małoletniego nie jest bezpośrednio związana umową z Fundacją, lecz z podmiotem trzecim, to pracodawca zakazuje jej wstępu na teren Fundacji lub wydarzenie organizowane przez Fundację. W razie konieczności rozwiązuje umowę z tym podmiotem.
8. W przypadkach, o których mowa w ust. 5-7, należy powiadomić właściwe organy ścigania.
9. Na wypadek sytuacji określonych w ust. 6 i 7, komórka organizacyjna Fundacji powinna wprowadzić do umowy możliwość jej odstąpienia z powodu nieprzestrzegania SOM.
Rozdział VI
Procedura informowania o naruszeniach
1. W wypadku naruszenia zasad SOM, szczególnie śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu małoletniego pracownik/współpracownik Fundacji informuje Inspektora SOM, zgodnie z zasadami określonymi w zarządzeniu w sprawie ochrony małoletnich i par 4 ust. 1.
Rozdział VII
Zachowanie poufności
1. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych albo realizacją usług zleconych przez Fundację powzięły informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania w poufności tych informacji dla dobra małoletniego.
2. Zachowanie poufności nie dotyczy uruchomienia procedury bezpieczeństwa określonej w par 4.
3. Zachowanie poufności nie dotyczy w przypadku obowiązku przekazania informacji uprawnionym instytucjom (jak Policja, prokuratura czy sąd) w ramach działań interwencyjnych lub procesowych, ponadto Inspektorowi SOM, członkom Zespołu do spraw realizacji SOM i pracodawcy.
Rozdział IX
Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku dziecka
l. Fundacja zapewnia ochronę danych osobowych małoletnich zgodnie z obowiązującymi przepisami RODO.
2. Upublicznienie przez pracownika/współpracownika Fundacji wizerunku małoletniego utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio- wideo) wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka. Szczegółowe zasady upublicznienia wizerunku dziecka określać może regulamin przedsięwzięcia kierowanego do małoletnich, udostępniona rodzicom/opiekunom prawnym dziecka.
3. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi element większej całości, takiej jak zgromadzenie czy impreza publiczna, zgoda opiekuna na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.
4. Niedopuszczalne jest podanie osobom trzecim, w tym przedstawicielom mediów, danych kontaktowych do opiekuna małoletniego bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
Rozdział X
Zasady dostępu małoletnich do Internetu
1. Fundacja nie udostępnia małoletnim sprzętu teleinformatycznego z dostępem do sieci Internetowej
2. Fundacja nie udostępnia sieci Internetowej w celu korzystania z niej na sprzęcie prywatnym
3. Fundacja nie ponosi odpowiedzialności za działania wykonywane przez małoletnich w Internecie za pośrednictwem ich prywatnego sprzętu, a także za treści wyświetlane i udostępniane przez nich na tych urządzeniach
Rozdział XI
Monitoring stosowania SOM
1. Inspektor SOM jest odpowiedzialny za:
1) monitorowanie realizacji SOM;
2) aktualizację i proponowanie zmian w SOM.
2. Inspektor SOM dokonuje w styczniu rocznej oceny realizacji SOM w Fundacji za rok ubiegły na podstawie ankiety, w której obowiązkowo udział biorą wszyscy pracownicy Fundacji; wzór ankiety stanowi załącznik nr 4 do SOM.
3. Inspektor SOM dokonuje analizy ankiety i sporządza na tej podstawie raport z Monitoringu.
Rozdział XII
Sprawozdanie Zespołu do spraw realizacji SOM
- Fundacja raz na dwa lata dokona oceny SOM w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny zostanie udokumentowane w postaci sprawozdania
Załącznik nr.1
Załącznik nr.3
Załącznik nr.3
Załącznik nr.4
